Bệnh Thoái Hóa Khớp Là Gì? Cách Điều Trị Hiệu Quả

Thoái hóa khớp là một bệnh lý mạn tính, phổ biến, đặc trưng bởi sự tổn thương và thoái hóa của sụn khớp, kèm theo những thay đổi ở xương dưới sụn và các mô xung quanh khớp. Sụn khớp đóng vai trò như một lớp đệm bảo vệ đầu xương, giúp các khớp vận động trơn tru. Khi sụn khớp bị thoái hóa, nó sẽ mỏng dần, xù xì, thậm chí mất hoàn toàn, khiến các đầu xương cọ xát trực tiếp vào nhau, gây đau, cứng khớp và hạn chế vận động.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta có thể phân tích từng thành phần:

• Sụn khớp: Là một mô trơn nhẵn, đàn hồi bao phủ đầu xương trong khớp. Nó giúp giảm ma sát giữa các xương khi vận động và hấp thụ chấn động.
• Xương dưới sụn: Là lớp xương nằm ngay dưới sụn khớp. Khi sụn bị tổn thương, xương dưới sụn cũng sẽ bị ảnh hưởng, có thể hình thành các gai xương (osteophytes).
• Màng hoạt dịch: Là lớp màng bao bọc khớp, tiết ra dịch khớp để bôi trơn và nuôi dưỡng sụn. Trong thoái hóa khớp, màng hoạt dịch có thể bị viêm, gây sưng đau.

Tóm lại, thoái hóa khớp là quá trình sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, dẫn đến đau, cứng khớp và hạn chế vận động.

Các tên gọi khác của thoái hóa khớp:

• Viêm xương khớp (Osteoarthritis - OA)
• Thoái hóa xương khớp
• Hư khớp

Tìm hiểu thêm: https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/cach-dieu-tri-thoai-hoa-khop/

Tùy vào mức độ tổn thương sụn khớp và các triệu chứng đi kèm, thoái hóa khớp được chia thành 4 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Biểu hiện không rõ ràng

Ở giai đoạn đầu, sụn khớp mới bắt đầu có dấu hiệu tổn thương nhẹ, chưa ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động. Người bệnh có thể cảm thấy hơi đau nhức, khó chịu ở khớp khi vận động mạnh hoặc vào buổi sáng. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường mờ nhạt, dễ bị bỏ qua.

Giai đoạn 2: Biểu hiện nhẹ

Sụn khớp tiếp tục bị bào mòn, xuất hiện các vết nứt nhỏ. Cơn đau tăng dần, thường xuyên hơn, đặc biệt là sau khi vận động nhiều. Khớp có thể cứng lại, khó vận động vào buổi sáng hoặc sau một thời gian dài không hoạt động.

Giai đoạn 3: Tổn thương rõ nét

Sụn khớp bị tổn thương nặng nề, bong tróc, thậm chí biến mất hoàn toàn ở một số vị trí, khiến đầu xương cọ xát trực tiếp vào nhau gây đau đớn, viêm sưng. Người bệnh gặp khó khăn khi di chuyển, vận động, thậm chí không thể thực hiện một số động tác.

Giai đoạn 4: Biểu hiện nặng

Đây là giai đoạn cuối của thoái hóa khớp, sụn khớp và xương dưới sụn bị tổn thương nghiêm trọng, hình thành các gai xương, biến dạng khớp. Người bệnh đau đớn dữ dội, vận động cực kỳ khó khăn, thậm chí mất khả năng vận động.

Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể, tuy nhiên phổ biến nhất là các vị trí sau:

Thoái hóa khớp gối:

• Đau nhức âm ỉ, tăng lên khi vận động, leo cầu thang, ngồi xổm, đứng lên ngồi xuống.
• Cứng khớp vào buổi sáng, sau khi nghỉ ngơi.
• Khớp gối kêu lục cục khi cử động.
• Khó khăn khi duỗi thẳng chân, co chân.
• Gối bị sưng, biến dạng.

Thoái hóa khớp háng:

• Đau âm ỉ vùng háng, lan xuống đùi, mông.
• Đau tăng khi vận động, đi lại, đứng lâu.
• Cứng khớp háng, khó khăn khi xoay người, bắt chéo chân.
• Hạn chế vận động, đi lại khó khăn.

Thoái hóa khớp ngón tay, bàn tay:

• Đau nhức các khớp ngón tay, nhất là khi nắm, bóp, cầm nắm vật dụng.
• Cứng khớp vào buổi sáng.
• Các khớp ngón tay sưng to, biến dạng, lệch lạc.
• Yếu cơ, khó cầm nắm đồ vật nhỏ.

Thoái hóa cột sống thắt lưng:

• Đau nhức vùng thắt lưng, lan xuống mông, chân.
• Đau tăng khi cúi, ưỡn, xoay người, đứng lâu, ngồi lâu.
• Cứng cột sống, khó khăn khi cúi gập người.
• Có thể tê bì chân, yếu cơ chân do chèn ép rễ thần kinh.

Thoái hóa cột sống cổ:

• Đau mỏi vùng gáy, lan lên đầu, xuống vai, cánh tay.
• Đau tăng khi xoay cổ, ngửa cổ, cúi đầu.
• Cứng cổ, khó khăn khi cử động cổ.
• Có thể tê bì tay, yếu cơ tay do chèn ép rễ thần kinh.

Thoái hóa bàn chân:

• Đau nhức bàn chân, đặc biệt là vùng gan bàn chân, gót chân.
• Đau tăng khi đi lại, đứng lâu.
• Cứng khớp bàn chân, khó khăn khi di chuyển.
• Bàn chân có thể bị sưng, biến dạng.

Thoái hóa gót chân:

• Đau nhói vùng gót chân, đặc biệt là khi bước xuống giường vào buổi sáng.
• Đau tăng khi đi lại, chạy nhảy.
• Hạn chế vận động, đi lại khó khăn.

Thoái hóa khớp không chỉ gây đau nhức, khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Biến dạng khớp: Khớp bị biến dạng, lệch trục, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng vận động.
• Teo cơ, yếu cơ: Ít vận động do đau nhức khiến cơ bắp xung quanh khớp bị teo, yếu đi.
• Chèn ép rễ thần kinh: Gai xương hình thành do thoái hóa có thể chèn ép rễ thần kinh, gây đau nhức, tê bì, yếu cơ vùng chi.
• Viêm khớp: Sụn khớp bị tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm khớp.
• Mất khả năng vận động: Ở giai đoạn nặng, thoái hóa khớp có thể khiến người bệnh mất hoàn toàn khả năng vận động, tàn phế.

Để chẩn đoán thoái hóa khớp, bác sĩ sẽ kết hợp việc thăm khám lâm sàng với các xét nghiệm cận lâm sàng.

1. Khám lâm sàng:

Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh, cũng như kiểm tra thể chất, bao gồm:

• Quan sát: Kiểm tra dáng đi, phạm vi chuyển động của khớp, xem xét tình trạng sưng, biến dạng khớp.
• Sờ nắn: Xác định vị trí đau, kiểm tra độ ấm, độ sưng của khớp, cảm nhận tiếng lạo xạo khi vận động khớp.

2. Xét nghiệm cận lâm sàng:

• Chụp X-quang: Là phương pháp phổ biến nhất để chẩn đoán thoái hóa khớp. Hình ảnh X-quang cho thấy tình trạng hẹp khe khớp, gai xương, đặc xương dưới sụn.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết về các cấu trúc trong khớp như sụn, dây chằng, gân, giúp phát hiện tổn thương sớm hơn so với chụp X-quang.
• Xét nghiệm máu: Giúp loại trừ các bệnh lý viêm khớp khác như viêm khớp dạng thấp.
• Phân tích dịch khớp: Ít được sử dụng, chủ yếu để loại trừ các bệnh lý nhiễm trùng khớp.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn thoái hóa khớp. Các phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu nhằm mục đích:

• Giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), tiêm corticoid vào khớp, các phương pháp vật lý trị liệu.
• Cải thiện chức năng vận động: Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, sử dụng dụng cụ hỗ trợ.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp nặng, có thể cần phẫu thuật thay khớp để cải thiện chất lượng cuộc sống.

• Kiểm soát cân nặng: Giảm áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, khớp háng.
• Tập thể dục đều đặn: Tăng cường sức mạnh cơ bắp, duy trì sự linh hoạt của khớp.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D và các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp.
• Tránh các tư thế gây hại cho khớp: Hạn chế mang vác nặng, ngồi xổm, leo trèo.
• Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý về xương khớp.

Đọc thêm: 

• Thoái Hóa Khớp: Tìm hiểu nguyên nhân, Biện pháp điều trị
• Bệnh lý thoái hóa khớp có điều trị được không? Bí quyết phòng bệnh

Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh

Showroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh

Hotline: 028.39.808.808

Nhà cung cấp: 028.66.800.300

Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200

Email: [email protected]

Fanpage: https://www.facebook.com/binhdong.vn/

Instagram: https://www.instagram.com/binhdong.vn/

Tiktok: https://www.tiktok.com/@binhdong_official

Twitter: https://twitter.com/duocbinhdongvn

Tiki: https://tiki.vn/thuong-hieu/duoc-binh-dong.html

Shopee: https://shopee.vn/bidophar1950

Lazada: https://www.lazada.vn/shop/duoc-binh-dong-store

Bài viết này được viết bởi lương y Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp.